Kaarten
'Een cadeautje puur toneel met een hond in de hoofdrol
Van het stuk Bijke van Pier21 komen tien extra voorstellingen. Vijf in dorpshuizen en vijf voor mbo- en hbo-studenten. En dat niet alleen, omdat in het stuk het actuele thema ‘eenzaamheid’ centraal staat.
Vooral natuurlijk omdat Bijke, gespeeld door Theun Plantinga en Joke Tjalsma, gewoon een prachtige voorstelling is. Een cadeautje voor de liefhebber van puur toneel. O ja, met een hond in de hoofdrol.
Zijn vooral oudere mensen die alleen leven eenzaam? Uit onderzoek blijkt dat juist jongeren zich vaak eenzaam voelen en last hebben van depressiviteit. Eenzaam maar niet alleen was de titel van de memoires van Wilhelmina der Nederlanden.
De tekst van Bijke is geschreven door Bouke Oldenhof. Agnes lijkt een eenzame vrouw. Ze was ooit getrouwd met een man die haar heeft verlaten, omdat hij op mannen viel. Ze werkte in de bibliotheek, maar werd op een knullige manier ontslagen, en heeft nu alleen nog haar hondje. Dat is voldoende. Ze is verder niet zo betrokken bij het dorp waar ze woont.

Glitternicht

René is haar buurman. Hij woont samen met zijn partner, de fotograaf Hans, en laat zich neerzetten als de frivole glitternicht. Helemaal happy als middelpunt van feesten en partijen.

Joke Tjalsma als Agnes met haar eigen hondje als Bijke© Natalia Balanina

Als hij op een dag Agnes languit op de vloer in haar huis ziet liggen, slaat hij alarm. Agnes heeft een beroerte en moet opgenomen worden. René krijgt de zorg over haar hond. Langzamerhand ontstaat tussen beide personen een band.
Bouke Oldenhof heeft er vijf jaar over gedaan om dit verhaal op papier te krijgen. En nog was het niet goed genoeg. Regisseur Jos Thie stuurde hem meer dan tachtig keer terug naar de schrijftafel. Ook op aandringen van Tjalsma, omdat Oldenhof haar woorden wilde laten zeggen die een vrouw nooit uit haar mond zou krijgen.

Trefzeker

Oldenhof schrapte driekwart van alle dialogen en laat Agnes en René nu vooral in monologen met elkaar communiceren. Het resultaat is verbluffend. De woorden zijn trefzeker gekozen.
Theun, Joke en Bijke: Wie past op wie? Foto: Natalia Balanina
Zo mooi hoe Agnes al revaliderend terugkijkt op haar leven. Een beetje bitter ook. Haar buurman René, die zo gezellig lijkt, met al zijn feestjes en als middelpunt van het gezelschap. Maar die uiteindelijk aan Agnes moet bekennen dat hij ook eenzaam is. Een vreemde is in zijn eigen leven.

Flamboyant

Tjalsma en Plantinga houden in hun toneelspel elkaar mooi vast. Tillen elkaar daarin op naar een uitzonderlijk hoog niveau. Waarbij vooral Tjalsma imponeert met haar breekbaar en toch krachtig acteren.
Mooi, hoe juist het wat overdreven neerzetten van de flamboyante homo door Plantinga haar in haar spelen nog mooier uit de verf laat komen. Een beetje jammer dat Plantinga soms wel heel snel zijn teksten uitspreekt en dan niet altijd even goed verstaanbaar is. Net of zijn bovengebit een beetje los in zijn mond zit… Enfin.

Theun Plantinga als René, die de zorg voor Bijke krijgt. Foto: Natalia Balanina
De mooiste rol in Bijke is natuurlijk voor het hondje zelf. In werkelijkheid Joke Tjalsma haar eigen hond Bobby.
Dieren zijn een risico op het podium, is de stelregel. Die laten zich namelijk niet regisseren. Maar Joke en Theun laten met de hulp van veel koekjes het beestje precies doen wat volgens het script gedaan moet worden.
Of is het andersom? Aandoenlijk hoe Bijke naar haar baasje opkijkt als Agnes het publiek over haar pijn vertelt. Hoe het hondje dan naar de toeschouwers kijkt met grote droeve ogen.
“Mensen, horen jullie wel wat ze zegt? Wat haar boodschap eigenlijk is?”, en dan haar kopje als troost op de schoot van Agnes legt.

Eenzaam maar niet alleen. Foto: Natalia Balanina
Het maakt de thematiek van de voorstelling minder zwaar. Eenzaamheid is natuurlijk een beladen begrip, maar nergens wordt de voorstelling moeilijk. Eerder ontroerend en vertederend. Volgens regisseur Jos Thie is dit de liefste voorstelling die hij ooit heeft gemaakt. Dat zou best eens zo kunnen zijn.

Hoop

Prachtig hoe Tjalsma en Plantinga uiteindelijk naast elkaar op een bankje zitten. Met het hondje tussen hen in. Oplossingen voor eenzaamheid zijn niet gevonden.
Maar Agnes en René geven het publiek wel hoop. Dat het uiteindelijk toch goed moet komen als we wat meer om elkaar geven, wat meer oog voor elkaar hebben. Dan gaat het licht uit. Zoals ik eerder zei: Bijke is een cadeautje voor de liefhebber van puur toneel!
Recensie: Henk te Biesebeek – Omrop Fryslân.
Kaarten Bijke
Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Naam(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Pier21 wordt meerjarig ondersteund door 

© 2025 Pier21
Privacyoverzicht

Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.